De Nederlandse zorgsector staat voor grote uitdagingen op het gebied van werving en retentie van talent. Met een vergrijzende bevolking en toenemende zorgvraag, moet de sector de komende jaren flink opschalen om aan de zorgvraag te kunnen voldoen. Tegelijkertijd neemt het tekort aan zorgpersoneel alleen maar toe. Hoe kunnen we de actuele uitdagingen van de zorg aanpakken en boeiende oplossingen bedenken om personeel aan te trekken én te behouden?
Hoe zit het met de arbeidsmarkt in de zorg?
De arbeidsmarkt in de Nederlandse zorgsector staat al geruime tijd onder grote druk. Uit onderzoek van Compagnon en Intelligence Group naar de actuele stand van zaken blijkt dat het tekort aan zorgpersoneel nijpend is en de vraag naar zorg steeds verder toeneemt. Zo zijn er gemiddeld 4 openstaande vacatures voor iedere actieve werkzoekende en in sommige specialisaties of regio's loopt deze verhouding zelfs op tot 20:1. Tegelijkertijd is slechts 7% van de zorgmedewerkers daadwerkelijk actief op zoek naar een andere baan.
De coronacrisis heeft de problematiek alleen maar vergroot. In 2020 keerden wel 85.000 ervaren oud-zorgmedewerkers terug in het vak, goed voor 18% van alle nieuwe instroom. Maar tegelijkertijd steeg het aantal inactieve zorgverleners naar 54%. Ook opvallend is dat ondanks de enorme personeelstekorten nog altijd 17.400 werklozen met een zorgachtergrond zijn. Blijkbaar slagen zij er niet in een baan te vinden.
Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat de 'strijd om talent' in de zorg toeneemt. Zo wordt inmiddels 25% van de zorgmedewerkers benaderd door recruiters en werkgevers voor andere functies. Ook het aantal online vacatures steeg het afgelopen jaar explosief met 51%, vooral voor fysiotherapeuten, tandartsassistenten en thuiszorgmedewerkers.
Kortom, de arbeidsmarkt in de zorg staat enorm onder druk en de problematiek rondom personeelstekorten blijft voorlopig nijpend. Met gerichte maatregelen valt naar verwachting nog veel extra zorgpersoneel te mobiliseren, maar de uitdaging blijft groot.
2024: één op de vier mensen moet in de zorg werken
Volgens recente cijfers werkt vandaag de dag ongeveer één op de zes werkenden in Nederland in de zorg. De voorspelling is dat dit aantal in 2040 zal stijgen naar één op de vier werkenden, alleen al om de zorg te kunnen bieden die de mensen nodig hebben. Dit is een enorme uitdaging omdat ziekenhuizen nu al te kampen hebben met personeelstekorten. Er moeten niet alleen mensen worden gevonden en opgeleid om in de zorg te werken, maar het is ook essentieel om ze te behouden.
De uitdaging van een groeiende vraag naar zorg
De Nederlandse zorg heeft grote uitdagingen met het vinden en houden van goed personeel. Omdat er steeds meer ouderen zijn die zorg nodig hebben, moet de zorgsector snel groeien om aan de vraag te voldoen. Tegelijkertijd is er een steeds groter wordend tekort aan zorgmedewerkers. Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek telt de zorg- en welzijnssector momenteel ruim 60.000 openstaande vacatures. En volgens ramingen van het Capaciteitsorgaan zal het tekort aan artsen, verpleegkundigen en andere zorgprofessionals oplopen. Dit komt door een combinatie van factoren:
Vijf hoofdoorzaken van personeelstekort
1. Vergrijzing
Meer ouderen betekent meer vraag naar zorg en tegelijkertijd veel zorgpersoneel dat met pensioen gaat. Volgens het CBS was bijna een kwart van de zorgmedewerkers in 2020 ouder dan 55.
2. Werkdruk
Hoge werkdruk, veel administratie, en te weinig begeleiding leiden tot ziekteverzuim en personeelsuitstroom. Verzuimdatabedrijf Vernet meldt een recordhoog ziekteverzuim in de zorg.
3. Opleidingseisen
Zorginstellingen hanteren hoge opleidingseisen voor kwalitatieve zorg, wat instroom zonder specifieke zorgopleiding bemoeilijkt. Organisaties zoals RegioPlus, ActiZ en de MBO-Raad werken aan flexibelere opleidingstrajecten.
4. Instroom vs uitstroom
Ondanks een toename in zorgstudenten is de instroom niet genoeg om de groeiende vraag bij te benen. Zij-instromers en herintreders vinden moeilijk een plek door een tekort aan begeleiding en leerwerkplekken.
5. Uitstroom
Onvrede over werkomstandigheden, zoals aansturing, weinig vrijheid en waardering, drijft personeel weg. Personeel behouden is net zo belangrijk als nieuw personeel aantrekken.
Waarom mensen vertrekken uit de zorg
Inzicht in de vertrekredenen van medewerkers in zorg en welzijn biedt waardevolle informatie voor doelgericht personeelsbeleid. Uit onderzoek van Nivel blijkt dat de redenen om te vertrekken variëren per groep. Jongere werknemers vertrekken vaak door een gebrek aan ontwikkelingsmogelijkheden, terwijl ouderen meer invloed willen binnen de organisatie. Deze nuances, inclusief factoren zoals leeftijd, ervaring, functieniveau en contracttype, zijn cruciaal voor het opstellen van effectieve, op maat gemaakte retentiestrategieën.
Flexibele planning kan bijvoorbeeld jongere werknemers behouden, terwijl meer inspraak in besluitvorming oudere medewerkers kan aantrekken. Het herkennen van deze unieke motivaties, zeker als deze per rol verschillen, helpt enorm om mensen langer in de zorg- en welzijnssector te laten werken.
Het belang van arbeidstevredenheid
Uit onderzoek van het CBS blijkt ook dat een van de belangrijkste redenen waarom werknemers in de zorgsector vertrekken, te maken heeft met hun arbeidstevredenheid. Het is van cruciaal belang om zorgmedewerkers als individuen te zien en hun welzijn en tevredenheid serieus te nemen. Dit betekent onder andere het creëren van een gezonde werkomgeving, het bieden van voldoende loopbaanontwikkelingsmogelijkheden en het erkennen en belonen van hun waardevolle bijdragen.
Werven & behouden... Hoe dan?
Investeren in employer branding
Het opbouwen van een sterk employer brand kan helpen om potentiële kandidaten aan te trekken. Het uitlichten van de unieke aspecten van werken in de gezondheidszorg, zoals de voldoening van het helpen van anderen en de mogelijkheid voor professionele groei, kan potentiële kandidaten overtuigen om voor deze sector te kiezen.
Werkdruk verlagen
De werkdruk in de zorg is voor veel medewerkers te hoog. Het terugdringen hiervan is een essentiële maatregel tegen uitstroom en personeelstekorten. Dit kan onder andere door het verminderen van regeldruk en administratieve rompslomp. Ook meer zeggenschap voor zorgverleners over de inrichting van het werk helpt de werkdruk te verlichten.
Werk met een flexibele schil
Het werken met een flexibele schil van gedetacheerd zorgpersoneel biedt zorgorganisaties meer flexibiliteit. Zo kunnen pieken en dalen in de zorgvraag beter worden opgevangen. Ook kunnen specialistische en ondersteunende taken worden uitbesteed om de werkdruk onder vast personeel te verlichten.
Andere mogelijke oplossingen zijn:
- Verplaatsen van zorg en preventie: Door meer in te zetten op preventie en door zorg te verplaatsen, bijvoorbeeld van het ziekenhuis naar de huisarts, neemt de behoefte aan zorgpersoneel af. Dit helpt om het tekort terug te dringen. Wel zijn hieraan voorwaarden verbonden, zoals goede regionale samenwerking tussen zorgverleners.
- Verbeteren van de wervingsprocessen: Het gebruik van geavanceerde wervingsmethoden en technologieën kan het wervingsproces efficiënter maken. Het implementeren van een modern applicant tracking systeem kan het beheer van sollicitaties stroomlijnen en de communicatie met kandidaten verbeteren, wat kan leiden tot een snellere en effectievere werving.
Met Recruitee heb je controle over elk aspect van het wervingsproces, van de eerste contactfase tot de afronding. Met geavanceerde functies zoals automations en sjablonen, een AI-schrijftool, Talentenpools, een CareersHub bespaar je kostbare tijd. Door handmatige taken te automatiseren en processen te centraliseren, verkort je de tijd die nodig is om talent aan te trekken en in te zetten. - Functiedifferentiatie: Door middel van functiedifferentiatie kunnen schaarse zorgprofessionals zoals verpleegkundigen beter worden ingezet en worden ontlast. Bijvoorbeeld door het inzetten van zorgondersteuners en door oudere medewerkers andere taken te geven die fysiek minder zwaar zijn.
- Investeren in opleidingsmogelijkheden: Het bieden van opleidingsmogelijkheden en loopbaanontwikkelingsprogramma's kan zorgmedewerkers motiveren om voor de lange termijn in de sector te blijven. Het investeren in de ontwikkeling van vaardigheden en kennis van werknemers stimuleert niet alleen hun professionele groei, maar draagt ook bij aan een hogere kwaliteit van zorg.
- Het stimuleren om een nieuwe functie intern op te pakken kan helpen om talent binnen de organisatie te behouden. Door werknemers de mogelijkheid te bieden om door te groeien en van functie te veranderen binnen de organisatie, blijven ze gemotiveerd en betrokken.
💡 Tip van Tellent: Employer branding
Met de CareersHub van Recruitee by Tellent wordt het showcasen van jouw employer brand een fluitje van een cent en zorg je ervoor dat je echt opvalt in het huidige competitieve landschap. Binnen de CareersHub van Recruitee bouw gemakkelijk een werken-bij site en houd recruitment-data bij zonder de hulp van een ontwikkelaar of marketeer. Een andere manier om meer instroom te creëren kan onder andere door middel van campagnes die het werken in de zorg aantrekkelijker maken. Ook het opleiden van meer zorgstudenten en het aantrekken van zij-instromers en herintreders draagt bij aan een grotere instroom van zorgpersoneel.
Conclusie
De werving en het behoud van personeel in de zorg blijven grote uitdagingen, maar er zijn ook mogelijkheden om deze aan te pakken. Door gezamenlijke inspanningen van alle belanghebbenden in de sector en het implementeren van effectieve oplossingen, kunnen we zorgen voor voldoende gekwalificeerd personeel en een gezonde werkomgeving in de zorg. Door te investeren in employer branding, het verbeteren van wervingsprocessen, het stimuleren van functiedifferentiatie en het bieden van opleidingsmogelijkheden, kun je als recruiter een belangrijke bijdrage leveren aan een gezonde en stabiele toekomst voor de zorg.
Als recruiter in de zorg begrijpen we jouw uitdagingen: tijdrovende recruitmenttaken, de druk om snel de juiste kandidaten te vinden en op te vallen in een competitieve markt. Daarom stroomlijnt Recruitee by Tellent jouw recruitmentproces met gebruiksvriendelijke automatiseringen, sjablonen en gecentraliseerde processen, waardoor je meer tijd overhoudt voor wat echt telt. Profiteer van onze Talentenpools en AI-schrijftool om efficiënt topkandidaten aan te trekken. Met CareersHub verbeter je bovendien je employer branding, zodat jouw organisatie echt opvalt.
